विषय–प्रवेश
भाषा साहित्यको विद्यार्थी भएको हुँदा मलाई अङ्ग्रेजी केन्द्रीय विभागका कतिपय प्राध्यापकहरूको लेखनले स्वाभाविक रूपमा तान्छ । तान्नुको एउटा प्रमुख कारण उनीहरूको पश्चिमा अध्ययन बढी आधिकारिक होला भन्ने हो भने अर्को समकालीन समयमा विश्वसाहित्यमा के कस्ता चिन्तन र सिर्जना भएका छन् र हामीलाई तिनले कसरी प्रेरित गरेका छन् भन्ने धेरैथोरै सूचना पाइएला भन्ने हो
नेपाली साहित्यको विविध विधा कविता, कथा, नाटक, गीत, चलचित्र पटकथा संवाद लेखनका साथसाथै अभिनय तथा निर्देशन कला क्षेत्रमा पनि निकै ख्याति पाइसकेका एक होनहार व्यक्तित्व एवं बहु-आयामिक प्रतिभाका धनी थिए - ध्रुब लोहागण। पश्चिम सिक्किमको नयाँ बजार भनिने एक सुन्दर पार्वत्य स्थानका निवासी पिता स्व. छबिलाल लोहागण र माता स्व. गणेशमाया लोहागणको परिवारमा 10 जून 1957 को दिन उनको जन्म भएको थियो
सार्वजनिक प्रशासनको साढे तीन दशकको यात्रामा जनसेवाका काममा संलग्न हुने र यससँग सम्बन्धित नीति निर्माण प्रक्रियामा सहभागी हुन पाउनु मेरो जीवनको अत्यन्त महत्वपूर्ण अवसर रह्यो। यो यात्रा केवल पदीय जिम्मेवारी पुरा गर्ने प्रक्रिया थिएन, यो आत्मसन्तोष, सामाजिक उत्तरदायित्व र राष्ट्रप्रति समर्पणको एक विशिष्ट अनुभव पनि थियो
यात्रा साहित्य विश्व साहित्यमै लोकप्रिय विधाको रुपमा मानिन थालिएको छ । सभ्यता र संस्कृति जीवन र जगत्को अनुभव र अनुभूतिका कारण नियात्राका पाठक बढेका छन् । नियात्रा आजकल प्रभावकारी बन्दै गएको छ । यही कारण अन्य विधामा हात हालेका स्थापित लेखकहरु पनि यस विधाप्रति आकर्षित भइरहेका छन् । यसै क्रममा लघुकथा र नियात्रा लेखेर नाम कमाएका कृष्ण बजगाईले युङफ्राउ नामक नियात्रासङ्ग्रह हालै बजारमा ल्याएका छन्
महाकाव्यकार केशवराज आमोदीको मत्स्यगन्धा महाकाव्य ( २०८१ ) महाकाव्यीय सिद्धान्तअनुरूप आएको छ । मङ्गलाचरणमा मालाधर,पृथ्वी र अद्रितनया जस्ता सुन्दर छन्दले लयबद्ध गरिएको छ । महाकाव्यको प्रथम सर्गमा प्रजापतिको आमन्त्रणमा विशाल देवसभाको वर्ण गरिएको छ भने गङ्गाको सौन्दर्य वर्णन, शृङ्गार रसले भरिपूर्ण छ
नेपाली उखानहरूमध्येको एउटा उखान निकै प्रचलित छ । त्यो उखान हो– ‘कहिले सासूको पालो, कहिले बुहारीको पालो’ । यो उखानलाई साक्षी राख्नु हो भने पालो पर्खन मात्र सक्नु पर्छ, पालो कसै न कसैको एक न एक दिन आफैं फर्कन्छ । पालो फर्किएको हाम्रा आँखैले पनि देख्तै आएका छन् । कुनै जमाना थिए सासूका, जो प्रचण्ड ताप भएकी ताडकाको रूपमा बुहारीहरूमाथि गड्गडाएर बर्सन्थे